Dieta na masę mięśniową
18 stycznia 2023
Laktoferyna
22 lutego 2023
Co oznacza IBS?
Zespół jelita drazliwego czyli IBS to choroba obejmująca jelito cienkie i grube. Objawia się zazwyczaj bólami brzucha i problemami z wypróżnianiem (biegunkami, zaparciami oraz biegunkami naprzemiennie z zaparciami), zgagą, wymiotami, nudnościami, wzdęciami, zmęczeniem. Częściej chorują na nią kobiety, a jej przyczyna nie jest do końca poznana. Czynnikami powodującymi IBS mogą być zaburzenia perystaltyki jelit, zaburzenia w osi mózgowo – jelitowej, stres, depresja, stany lękowe.
W większości przypadków do przyczyn IBS przypisuje się podłoże psychologiczne.
Jak leczyć zespół jelita drażliwego?
Leczenie zespołu jelita drażliwego polega na stosowaniu odpowiedniej diety dopasowanej do pacjenta. Nie ma sztywno określonych reguł, które byłby odpowiednie dla każdego chorego. W trakcie przebiegu choroby na postawie indywidualnych prób i obserwacji wypracowywana jest własny sposób żywienia, który pozwoli na ograniczenie pojawiających się objawów. Istnieją natomiast produkty po spożyciu, których ryzyko wystąpienia symptomów choroby jest zdecydowanie większe. Zaliczyć tu można produkty wzdymające (takie jak kapusta, cebula, czosnek, fasola, groch, kalafior, brokuł, brukselka itp.), produkty smażone, mleko i nabiał, pszenica, cytrusy, ostre przyprawy, jajka, żywność wysoko przetworzona. Co do tolerancji danego produktu, chory powinien sam sprawdzić i wyeliminować tylko te które mu szkodzą.
Wśród ogólnych zaleceń żywieniowych istotne są:
- regularne spożywanie posiłków (najlepiej 5 w ciągu dnia),
- ograniczenie produktów ciężkostrawnych i wzdymających oraz tłustych i smażonych,
- ograniczenie produktów powodujących dolegliwości (spośród wymienionych wyżej),
- dbałość o prawidłowe nawodnienie,
- ograniczenie spożycia kawy, mocnej herbaty oraz alkoholu.
W przypadku kiedy mniej restrykcyjne ograniczenia (wymienione wyżej) nie przynoszą efektów stosowana jest dieta low FOODMAP. Jest to tak zwany złoty standard postępowania w IBS. Polega na obniżeniu zawartości, a czasem nawet wykluczeniu w diecie węglowodanów trudno przyswajalnych i łatwo fermentujących oligo-, di- i monosacharydów. Produkty wskazane i przeciwwskazane w IBS znajdują się w tabeli.
W leczeniu zespołu jelita drażliwego nieocenione stają się również probiotyki. Szczep o nieocenionej skuteczności to Lactobacillus plantarum 299v. Jest to pożądany w prawidłowej mikroflorze jelitowej szczep, który konkuruje z patogennymi bakteriami zasiedlającymi jelita chorych na IBS. Dzięki temu następuje poprawa funkcjonowania jelit.
| Produkt | Bez ograniczeń | Niezalecane |
|---|---|---|
| Warzywa | Seler, marchew, pasternak, pietruszka, ziemniaki, słodkie ziemniaki, dynia, pomidor, brukselka, szpinak, sałata, papryka, rzepa, ogórek, cukinia, kabaczek, bakłażan, ciecierzyca, papryka, fasolka szparagowa, kapusta pekińska, seler łodyga, szczypiorek cienki, dymka zielone części, świeże zioła, kiełki fasoli, lucerny, soi, koper włoski, imbir, jarmuż, liście pora, oliwki | Fasola, groch, soczewica, soja, cebula, szalotka, czosnek, kapusta, brokuły, karczochy, kalafior, kukurydza, groszek, szparagi, rośliny strączkowe, groszek cukrowy, buraki, kapusta, por |
| Owoce | Banany, winogrona, kiwi, mandarynki, pomarańcze, ananasy, grejpfruty, cytryny, maliny, truskawki, borówki, melony, porzeczki, kiwi, ananas, papaja | Jabłka, śliwki, wiśnie, gruszki, brzoskwinie, morele, nektarynki, mango, arbuz, grejpfruty, winogrona, awokado, daktyle, jeżyny, owoce suszone, rodzynki, owoce z puszki w syropie, granaty |
| Produkty zbożowe | Mąka gryczana, mąka jaglana, mąka ryżowa, mąka kukurydziana, mąka owsiana, mąka ziemniaczana, kasza gryczana, kasza jaglana, ryż, ryż brązowy, komosa ryżowa, chleb bezglutenowy, chleb gryczany, chleb owsiany, płatki owsiane i wyroby z płatków owsianych | Mąka pszenna, wszystkie pszenne wyroby – chleb pszenny, pieczywo cukiernicze, makarony pszenne, bułka tarta, kuskus, kasza bulgur, jęczmień, żyto |
| Nabiał | Twarde sery, w tym cheddar, brie, feta, mozarella, camembert, szwajcarski, parmezan , mleko bezlaktozowe, mleko owsiane, mleko ryżowe, jogurty bez laktozy, sery żółte, mleko migdałowe, masło, jaja, tofu | Sery miękkie, serek wiejski, brie, ser topiony, mleko krowie, owcze, kozie, śmietana, jogurt, maślanka, ricotta, hallooumi |
| Mięso i ryby |
Każde nieprzetworzone mięso: kurczak, indyk, wołowina, wieprzowina, ryby: łosoś, dorsz, pstrąg, tuńczyk w puszce, owoce morza: krab, homar, krewetki, omułki, ostrygi | Marynowane i przetworzone mięsa oraz ryby |
| Inne | Masło, masło orzechowe, dżem, marmolada, koks, orzeszki ziemne, niewielkie ilości sezamu i słonecznika, niewielkie ilości orzechów włoskich | Margaryna twarda, orzechy nerkowca, pistacje |
Podsumowanie
Uznaje się, że całkowite wyleczenie IBS jest niemożliwe. Jeśli testy wykażą czysty zespół jelita drażliwego, lekarz powinien odpowiednio leczyć objawy. Jednym z najskuteczniejszych sposobów zwalczania objawów IBS jest przyjmowanie probiotyków. Można również tymczasowo użyć ziół, aby wspomóc trawienie. Ponadto konieczne są również zmiany w diecie. Obecność błonnika pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit i przyspiesza trawienie. Dodatkowo przy IBS zalecana jest dieta lekka, pozbawiona stymulantów. Z drugiej strony posiłki powinny być częste, ale nie za dużo. Tym samym nie przeciążamy układu pokarmowego. Wyklucz produkty wzdęcia (np. kapusta, groszek).
Masz kłopot z jelitami i nie wiesz jaką dokładnie dietęzastosować, skontaktuj się z nami. Przygotujemy dla Ciebie odpowiednią dietę, oferując Ci swoje wsparcie Sprawdź naszą ofertę i cennik, przeglądnij metamorfozy naszych zadowolonych pacjentów
Zapraszamy do kontaktu z naszym dietetykiem w Rzeszowie i Przemyślu lub na wizytę dietetyczną online.
Autor tekstu: mgr Patrycja Korda
dietetyk
Gabinet Dietetyczny Vital Rzeszów
