Dieta na wzdęcia
24 października 2022
Dieta podczas miesiączki
26 listopada 2022
Insulinoodporność
Insulinooporność to stan kiedy tkanki organizmu nie reagują w prawidłowy sposób na działanie insuliny, która jest produkowana przez trzustkę w prawidłowej ilości lub czasem występuje nawet jej nadprodukcja. Dochodzi wówczas do zaburzeń metabolizowania glukozy i jej stężenie we krwi nie spada. W sytuacji kiedy poziom glukozy przez dłuższy czas utrzymuje się wysoko, trzustka wydziela dodatkowe ilości insuliny i cały proces się zapętla.
Insulinooporność często nazywana bywa stanem przedcukrzycowym, gdyż długotrwająca insulinooporność może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.
Insulinooporność nie daje jednoznacznych objawów.
Jakie są oznaki insulinoodporności
Wśród najczęściej pojawiających się problemów wymienić można.
- trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała,
- zmęczenie,
- senność,
- zaburzenia koncentracji,
- stany depresyjne,
- zwiększony apetyt,
- problemy skórne,
- nadmierny łojotok,
- przerzedzenie włosów.
Jak diagnozować indulinoodporność
Aby zdiagnozować Insulinooporność należy zacząć od pomiaru poziomu insuliny i glukozy lub C – peptydu na czczo. Jeżeli te wyniki ukażą coś niepokojącego warto skierować się do specjalisty – diabetologa lub endokrynologa, który skieruje nas na bardziej specyficzne badania.
Badanie stężenia insuliny oraz C – peptydu
To jedne z najprostszych badań służących do diagnozowania insulinooporności. Ich podstawą jest oznaczenie stężenia insuliny lub C – peptydu na czczo. Wyniki, w przypadku insuliny, nie powinny przekraczać 12 uj/ ml. W praktyce już wyniki dwucyfrowy jest niepokojący. Peptyd C jest wydzielany w takim samym stosunku co insulina dlatego dostarcza tych samych informacji.
Wskaźnik HOMA – IR
Przy pomiarze stężenia insuliny powinna dodatkowo zostać zmierzona glukoza. Stosunek tych dwóch substancji pozwala na obliczanie wskaźnika HOMA – IR. Oblicza się go ze wzoru HOMA = insulinemia na czczo (mU/ml) * glikemia na czczo(mg/dl) / 405. Nie ma jednak jednoznacznych publikacji dotyczących norm HOMA – IR. Wielu lekarzy jest zdania, że współczynnik powyżej 2 wskazuje na insulinooporność. Dobrze, aby wynik był przynajmniej poniżej 2, a najlepiej w granicy lub mniej niż 1.
Krzywa glukozowo – insulinowa
- Polega na ocenie stężenia glukozy i insuliny na czczo, oraz po 1 i 2 godzinach po podaniu testowej dawki glukozy. Jest to dokładne badanie, które monitoruje funkcjonowanie gospodarki węglowodanowej w organizmie. Istnieje kilka zasad, które należy spełnić przed badaniem.
- przez trzy dni przed wykonaniem testu nie spożywać alkoholu
- przez trzy dni przed wykonaniem badań nie należy stosować żadnych diet niskokalorycznych i niskowęglowodanowych
- dzień przed badaniem nie należy podejmować intensywnego wysiłku fizycznego
- nie należy spożywać posiłku na minimum 10 godzin przed przeprowadzanym badaniem
- nie należy wykonywać w trakcie infekcji lub antybiotykoterapii
Otrzymane wyniki są porównywane z zakresami norm. Interpretacji dokonuje lekarz. Warto jednak pamiętać, że poziom insuliny rośnie wraz z wiekiem a diagnoza insulinooporności powinna być oparta również o szczegółowy wywiad. Normy stężenia glukozy i insuliny podane są w tabelce.
Test tolerancji insuliny
Polega na jednorazowym podaniu insuliny dożylnie w ilości 0,1 jednostki na kg masy ciała. Po podaniu sprawdzane jest stężenie glukozy w surowicy krwi. U pacjentów cierpiących na insulinooporność spadek stężenia glukozy jest minimalny. Natomiast u osób zdrowych obserwuje się spadek glukozy do około połowy wartości wyjściowej.
Metoda klamry metabolicznej
Jest to badanie, które zazwyczaj stosuje się do celów naukowych. Opiera się na zmierzeniu ilości glukozy potrzebnej do utrzymania stałego jej stężenia we krwi, podczas podawania dożylnie przez 120 minut insuliny. Podczas badania insulinę podaje się ze stałą szybkością, tak aby utrzymać jej stężenie we krwi wynoszące ok. 100 µj./ml. Jest to stężenie na poziomie wyższym niż podstawowe stężenie na czczo. Uzyskuje się w ten sposób stan hiperinsulinomii. Podczas badania podawana jest jednocześnie dożylnie glukoza i co 5 minut oznaczany jest jej poziom we krwi. Szybkość wlewu glukozy i jej tkankowego zużycia wyrażona jest wskaźnikiem wrażliwości tkanek na insulinę. Przyjmuje się, iż insulinooporność należy rozpoznać przy wartości poniżej 4,7–4,9 mg/min/kg.
Można wyróżnić kilka postaci insulinooporności:
Kilka postaci insulinooporności:
| Receptorowa – związaną z nieprawidłowym działaniem receptora na insulinę lub występowaniem zbyt małej ilości receptorów. Przedreceptorowa – która może wynikać z nieprawidłowej budowy hormonu i nie ma nic wspólnego z procesem połączenia się insuliny z receptorem. Postreceptorowa – występuje wtedy kiedy prawidłowo zbudowany hormon w poprawny sposób łączy się z receptorem ale następuje problem z transportem glukozy do komórki. Obwodowa i wątrobowa– dotycząca odpowiednio tkanki tłuszczowej i mięśniowej oraz wątroby. |
Podsumowanie
W przypadku zaobserwowania u siebie objawów sugerujących występowanie insulinooporności warto udać się do specjalisty i wykonać badania, które pomogą nam potwierdzić lub wykluczyć chorobę.
Autor tekstu: mgr Patrycja Korda
dietetyk kliniczny
Gabinet Dietetyczny Vital Rzeszów
